Mustafa Kemal Atatürk Büyük Millet Meclisi kürsüsünde 15 Ekim 1927 tarihinde “Nutuk”u okumaya başladı.
Konuşmasına “1919 yılı Mayıs’ının 19. günü Samsun’a çıktım. Genel durum ve görünüm:” sözleriyle başlayan Mustafa Kemal Atatürk şöyle devam etti:
“Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu grup, Dünya Savaşı’nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, ağır şartları olan bir ateşkes anlaşması imzalanmış, Dünya Savaşı’nın uzun yılları boyunca ulus yorgun ve fakir durumda…Ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmakta…”
Mustafa Kemal Atatürk 20 Ekim 1927 tarihine kadar süren konuşmasında çağdaş bir devletinasıl kurduğunu anlatmaya çalıştığını söyleyerek; “Bu sonucu Türk gençliğine emanet ediyorum” dedi ve devam etti:
“Ey Türk gençliği! Birinci görevin, Türk bağımsızlığını, Türk Cumhuriyeti’ni sonsuza kadar korumak ve savunmaktır.”
Evet;
Nutuk, Atatürk’ün Samsun’a çıktığı tarih olan 19 Mayıs 1919’dan, Cumhuriyet sonrası inkılap dönemine kadarki (1927) zaman diliminde olan olayları anlatıyor.
Eser yazıldığı dönemde Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Başkanı olan Mustafa Kemal Atatürk’ün 15 – 20 Ekim 1927 tarihleri arasında yerli ve yabancı basın mensuplarının da katıldığı partisinin 2. yılında okuduğu yaklaşık 900 sayfalık bir kitap olan Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti’nin bu dönemle ilgili en temel resmi tarih kaynağı niteliğindedir.
Atatürk, Nutuk ile geçmişi anlatıp aynı zamanda gelecekte olabilecek tehlikeleri önceden sezmemiz için alınacak derslerden bahsetmektedir. Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı dönemini birinci ağızdan aktardığı, Cumhuriyet tarihi açısından önemli bir eserdir.